هنر ویترای چیست؟

تیم دیپیا در این مقاله قصد دارد شما هنر دوستان عزیز را با نقاشی روی شیشه یا همان ویترای آشنا کند .اگر شما به نقاشی در این حوزه علاقه مند هستید به شما پیشنهاد می دهیم تا آخر این مقاله همراه ما باشید .

ویترای چیست؟

هنر ویترای یا همون نقاشی روی شیشه, تزئین ظروف شیشه ای با هنر نقاشی است که در سراسر جهان علاقه مندان مخصوص به خود را دارد و می توان آثار متعددی را در این حوزه در موزه های جهان پیدا کنیم. شاید با خود فکر کنید باید با طرح های پیجیده و حرفه ایی ظروف شیشه ایی را تزئین کرد ولی اصلا این طور نیست و شما می توانید حتی با خطوط ساده و رنگی این ظروف را به ساده ترین شکل ممکن تزئین کنید.

اگر به هنر کهنه کردن اجسام یا همان پتینه کاری علاقه دارید می‌توانید مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.

پیشینه ویترای در جهان

نقاشی پشت شیشه و نقاشی روی پارچه از هنرهای بسیار قدیمی اروپاست و اولین نمونه ی کشف شده ی آن در منطقه آپولیا (Apulia) در جنوب ایتالیای امروزی به دوران هلنی در اواخر قرن سوم میلادی است. در کاوش های بعدی تعدادی مدالیون با نقاشی پشت شیشه در کاتاکومب ها (دخمه های اجساد) در ایتالیا پیدا شده که متعلق به قرن سوم و چهارم بعد از میلاد است.

روش چسباندن ورقه های نازک فلزی(فویل) نقاشی شده به پشت شیشه، در اروپا و در قرون 13-12 میلادی متداول شد و یکی از زیباترین نقاشیها نقاشی پشت شیشه نماز خانه سنت استفان در کلیسای وست مینستر لندن است که متاسفانه بسیاری از این پنجره ها تخریب شد. دوران باشکوه شیشه سازی در اروپا قرن پانزدهم میلادی است که تقاضای زیادی برای ساخت اشیای تزئینی وجود داشت و شهر ونیز در این هنر سر آمد تمام اروپا و حوزه ی شرقی دریای مدیترانه شد و همچنین به سبب به وجود آمدن شبکه ی تجاری وسیع در این زمان بین این شهر و بازار های خاور نزدیک به کشورهای حوزه ی دریای سیاه و اروپای غربی شد و نمونه های زیبای شیشه ی ونیز به سراسر دنیا صادر شد.

در سال 1800 که در انگلستان سبک ریجنسی متداول بود. ساخت آینه های چهار گوش که حاشیه آنها با شیشه های نقاشی شده تزئین می شد رواج یافت. بعدها نمونه هایی از نقاشی پشت شیشه به آمریکا برده شد و آنان سمبل های ملی خود مثل عقاب و خوشه گندم را بر پشت شیشه اجرا کردند.

پیشینه هنر ویترای در ایران

تاریخ دقیق ورود این نوع نقاشی به ایران هنوز مشخص شده نیست، لیکن به احتمال زیاد نقاشی پشت شیشه از کشور آلمان وارد ایران شده است. روایات پذیرفتنی حاکی از آن است که این شیوه نقاشی از طریق بندر ونیز به سراسر دنیا صادرشده و از این طریق به بنادر جنوبی ایران رسیده و مورد توجه مردم قرار گرفته است. این شیوه نقاشی بر پشت شیشه تخت اجرا می شود. در زمان صفویه این نوع شیشه در اصفهان و در شیراز تهیه می شده است. لیکن به دلیل فقدان نمونه های نقاشی پشت شیشه دوره صفوی تاکید بر تولید این نوع نقاشی در آن دوران میسر نیست.

در قرن دهم هجری (16م) با تاسیس سلسله صفوی دوران طلایی هنر ایران آغاز شد. لیکن از آن دوران آثار چندانی در دست نیست. پس از صفویه و در دوران افشاریه ترقی خاصی در هنرها مشاهده نمی شود. با تاسیس سلسله زندیه و آغاز حکومت کریم خان زند بنیان گذاری کارگاه های بزرگ صنعتی از قبیل کارگاه های شیشه گری شیراز بنا نهاده شد، محصول شیشه این کارخانه کاملا سفید نبود لیکن هنرمندان این دوره در تهیه شیشه های رنگی متبحر بودند. ظروف شیشه ای به رنگ آبی تند،سبز تیره، زرد و خرمایی ساخته می شد و با ظرافت تزئین می گردید.

دوران افول سیاسی ایران در زمان قاجار، سبب شد که ایرانی برای احیای صنعت کشور و ایجاد کارگاه های مختلف و آموختن بلور سازی به مسکو و سن پترزبورگ بروند. و قائم مقام فراهانی و امیر کبیر نقش بسیاری در تاسیس کارخانه های جدید داشتند. یکی از محصولات این کارخانه ها در اصفهان، تهران و قم ساخت شیشه های تخت بود که برای نقاشی ویترای استفاده می شد. روش ساخت شیشه های تخت، سنتی و با دست و دارای کیفیت مطلوب نبوده است. تا آنکه در سال 1318 ه.ش در زمان پهلوی اول سلطنت شیشه های تخت با روش کششی در کارخانه شیشه ایران آغاز شد. نقاشی پشت شیشه در دوران زندیه به شهرهای جنوبی ایران رسیده و با مکتب گل و مرغ خانه های اعیانی را تزئین می نموده است و آنها را درگچ سقف ها و دیوارها همراه با قطعات آینه به کار می بردند. به طور کلی در دوران قاجار این هنر بین مردم محبوبیت یافته و نقاشان زیادی به این هنر پرداختند .

علاوه بر موارد بالا نقاشیهای پشت شیشه با محتوای تقلیدی از نقاشی های خیالی سازی(قهوه خانه ای) را هم باید نام برد که تاریخ پیدایش آنها به حدود دهه چهل ه .ش باز می گردد و تا به امروز ادامه دارد. در برخی از تابلو های نقاشی پشت شیشه از موارد ومصالحی به غیر از رنگ برای تزئین استفاده شده است مانند نخ ابریشم، که برای لباس اولیاء و ضحیه بانوان اهل بیت مورد استفاده قرار گرفته است.

استفاده از کاغذ های براق طلایی و نقره ای که لفاف شکلاتهای سوغات فرنگ بوده اند در نقاشی پشت شیشه ایرانی به سالها پیش از رواج کلاژ توسط پیکاسو(1912 م ) باز می گردد. برای حفظ نقاشی از آسیب حشرات اغلب پشت تابلو را با یک ورقه جلی و یا کاغذ تنباکو پوشانده این جلی ها در ایران نایاب بوده و نقاشان آنها را از فروشندگان خرما تهیه می کردند.

نقاشی پشت شیشه در گذر ایام از انحصار نقش گل و مرغ بیرون می آید و هنرمندان به خلق آثاری همانند چشم نور از پل رودخانه و نمای بیرونی بناهایی چون کلیساهای فرنگ پرداختند که عمده این آثار در اصفهان تولید می شده است.

کاربرد ویترای

کاربرد های هنر ویترای به شرح زیر می باشد:

• استفاده از طرح های ویترایی در دکوراسیون داخلی خانه، درهای شیشه ای، نماهای بیرونی ساختمان و مکان های عمومی
• به کارگیری شیشه های رنگ شده در معابد، کلیساها، مساجد جهت زیبایی و انعکاس نور
• تولید وسایل تزئینی و دکوری با رنگ آمیزی و ایجاد نقش و نگار بر روی لیوان ها، گلدان ها، فنجان ها، صفحات مختلف، بطری ها، شیشه های خالی، آینه ها، کاسه ها، ظروف شیشه ای و غیره

حال شاید شما با خود بپرسید وسایل مورد نیاز ویترای چیست؟ما جواب این سوال را در ادامه مطلب خواهیم داد پس با ما همراه باشید.

وسایل لازم برای شروع نقاشی ویترای

رنگ ویترایی: رنگهای ویترایی بر دو پایه ی تینر و آب هستند. رنگ های پایه آب برای تثبیت بعد از خشک شدن نیاز به حرارت دیدن در کوره دارند به همین دلیل این رنگ ها در بازار خیلی رواج ندارد. رنگ های پایه تینر بعد از خشک شدن کاملا ثابت شده و با شستشو پاک نمیشود. البته باید حداقل 24 ساعت به رنگ زمان دهید تا کاملا خشک شود. البته یکی از ویژگی های رنگهای ویترای این است که خیلی راحت میتوان باهم ترکیبشان کرد.شما می توانید برای خرید رنگ ویترای برند ورسای به دیجی کالا مراجعه کنید.

خمیر دورگیر: در رنگ های مختلف در بازار موجود هست که برای شروع پیشنهاد میکنم حتما رنگ مشکی، طلایی و سفید را تهیه کنید.

پالت: برای اینکه رنگ هارا داخل آن بریزید و در صورت نیاز راحت رنگ هارا ترکیب کرده و رنگ جدید بسازید. می تونید از هر پالت رنگی استفاده کنید و برای اینکه پالت رنگتون رنگی نشه می تونید دور پالت رو فویل بپبچید.

قلم مو سر گرد: بهتر است که حتما قلم موی شماره ی ۴ و ۸ و صفر داشته باشید.

شیشه: می توانید از یک شیشه صاف استفاده کنید و بعد قاب بگیرید یا روی پارچ و لیوان وشیشه های خالی سس و مربا و آینه و کاشی و . هر چی که مایل بودید بکشید.

تینر: برای شستن قلم مو ها باید از تینر استفاده کنید.

حلال ویترایی: از حلال برای رقیق کردن رنگ استفاده میکنیم. نکته خیلی مهم این است که برای رقیق کردن رنگ های ویترایی حتما از حلال هم مارک رنگ استفاده کنید تا رنگ خراب نشود

طرح خام ویترایی: انتخاب طرح کاملا سلیقه ای هست و شما میتونید از بین صدها طرحی که هنری برایتون گردآوری کرده طرح مورد نطرتون رو انتخاب کنید و دست به کار بشید.

هنرمند شهرت رو در دیپیا پیدا کن

اولین سایت کاریابی هنرمندان

اینجا پروژه بگیر یا خودت رو معرفی کن

سخن آخر

در این مقاله قصد داشتیم شما عزیزان را با مبانی ویترای آشنا کنیم و یه دید کلی نسبت به آن داشته باشیم .امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید .