مینیاتور یا نگارگری

مینیاتور یا نگارگری به هنری گفته می شود که در آن هنرمند تلاش می کند با استفاده از مواد ارزشمند نظیر طلا و نقره و رنگ های منحصربه فرد، اثری فاخر را خلق کند. آثار نگارگری شده معمولاً ابعاد کوچکی دارند.

هنر مینیاتور یا نگارگری چیست؟

واژه مینیاتور از کلمه فرانسوی مینی موم ناتورال گرفته شده و معنی آن طبیعت کوچک است. اصولاً به هر اثر هنری که به یک شیوه ظریف خلق شده باشد مینیاتور گفته می شود.

در لغت نامه دهخدا اینچنین نوشته شده است: مینیاتور (فرانسوی) نوعی نقاشی با حداکثر ظرافت و خطوط ترسیم شده باحداقل نازکی . این نوع نقاشی که در آن ریزه کاری خاص بکار می رفته است در قرون وسطی متداول بوده است. نوعی نقاشی خاص مشرق زمین (مخصوصاً ایران ) و بیشتر متداول در قرن نهم اسلامی (قرن پانزدهم میلادی ) که در آن قواعد علم مناظر و مرایا و تناسب اعضا رعایت نمی گردد و رنگ جنبه ی تزیینی دارد و جزئیات با ریزه کاری های خاص و دقیق نشان داده می شود. گفتنی است در نقاشی های مینیاتور (هنر مینیاتور) تصاویر شباهتی با عالم واقعیت ندارند.

اگر می‌خواهید اطلاعاتی در زمینه هنر نقاشی خط به دست بیاورید می‌توانید مقاله مربوط به آن را بخوانید.

تاریخچه هنر مینیاتور

با توجه به مقالات حاضر مشکل بتوان گفت که زادگاه این هنر در کدام نقطه از جهان بوده است. در مقالات غربی پیدایش آن را در قرون وسطی یا اواخر قرن ۱۶ میلادی می دانند. این موضوع حائز اهمیت است که بگوییم مینیاتور، هنری جهانی است. مثلا در دوران بیزانس نقاشی هایی به سبک مینیاتور موجود است یا در شرق دور (چین و ژاپن) نقاشی هایی یافت شده است که سبک آن ها بر پایه هنر مینیاتور نهاده شده است.

پژوهش ها در این باب در ایران نشان می دهد که هنرمندانی که نخستین بار دست به خلق نقاشی های مینیاتور زدند با هنر مینیاتور چینی آشنا بوده اند و آن را با ادراک و ذوق ایرانی خود ترکیب کردند و دست به خلق آثار مینیاتور ایرانی زدند. اما عده ای هم بر این باورند که مینیاتور ایرانی به دست مغول ها به هند و سپس به چین رفت.

با همه این احوال مینیاتور ایرانی شاخصه های منحصر به فرد خود را دارد؛ و ایرانی بودن خود را حفظ کرده است. در حال حاضر به نقاشی ایرانی که از سبک های اروپایی و یا خاور دور پیروی نکرده باشد مینیاتور گفته می شود و این موضوع به صورت یک غلط مصطلح پذیرفته شده است؛ البته قابل ذکر است که امروزه ایران جزء معدود کشور هایی است که در این حوزه همچنان فعالیت دارد.

در دوره ها و مکاتب مختلف نگارگری ایرانی دچار تغییرات زیادی شد. از قدیمی ترین آثار مینیاتور باقی مانده نگارگری هایی است که بر منظومه ورقه و دلگشا از عیوقی است. که این نگارگری ها مربوط به قرن هشتم هجری می باشد. گفته می شود این گونه مینیاتور ها متاثر از مینیاتور چینی است. گفتنی است این کتاب عنوان اولین کتاب مصور در جهان اسلام را از آن خود کرده است. این گونه نگار گری شباهت زیادی به مینیاتورهای مغولی یا چینی دارد و در مکاتب هندی و عثمانی نیز دیده می شود.

انواع سبک و روش های مینیاتور

از سبک های گوناگون مینیاتور می توان سبک های زیر را نام برد:

• مینیاتور تمام رنگ جسمی
• مینیاتور آبرنگ روحی
• مینیاتور سیاه قلم رنگی
• مینیاتور سیاه قلم
• مینیاتور سفیدرنگ
• مینیاتور زیر روغنی

در نقاشی مینیاتور سبک ها بر اساس موارد بالا از هم جدا شده اند و نه موضوع.

مینیاتور گل و مرغ

یکی از زیباترین انواع مینیاتور، طرح های گل و مرغ می باشد. نگار گری گل و مرغ ریشه در بطن ایران زمین دارد و به عقیده برخی قدمت آن به چهار هزار سال پیش بر می گردد. ریشه آن را همنشینی سیمرغ و درخت زندگی می دانند که در اساطیر ایرانی جایگاه بسیار ویژه ای دارد. طاووس نیز در این نقاشی ها جایگاه ویژه ای دارد و به اعتقاد ایرانیان پیش از اسلام سیمرغ نماد ایزد بر زمین است. در دوران پس از اسلام و تغییر عقاید نسبت به این پرنده جایگاه آن نیز کمی تغییر کرد. در حال حاضر آنچه در نقاشی های گل و مرغ مشاهده می شود پرندگانی نظیر گنجشک، هدهد و شانه به سر هستند.

امروزه این هنر با دیگر هنر ها تلفیق های بسیار زیبایی را بنا نهاد اند. هنرمنان این عرصه نگارگری را از روی کاغذ و پوستین به سطوح دیگری نیز انتقال داده اند. ازجمله نگارگری گل و مرغ بر روی سنگ مرمر، بر چوب با زمینه قلم زنی و … . در آثار این هنرمندان نقاشی گل و مرغ بر روی چوب و تلفیق آن با هنر قلم- زنی آثار بسیار فاخری را خلق کرده اند. همچنین نگارگری گل و مرغ و سایر نقوش مینیاتور بر سنگ مرمر که از هنر های تلفیقی معاصر می باشد نیز جایگاه بسیار ویژه ای پیدا کرده اند.

برای آشنایی با هنر نقاشی روی پارچه بر روی لینک کلیک کنید.

ابزار و لوازم مورد نیاز مینیاتور

ابزار یک مینیاتوریست عبارتند از:

• قلم مو: در قدیم هنرمندان برای ساخت قلم مو از دم نرم سنجاب استفاده می کردند.
• بوم مینیاتور: که عبارت است از تخته، کاغذ، مقوا، فیبر، عاج، استخوان و
• روغن: که برای محافظت اثر از آن استفاده می کنند.
• رنگ: که بیشتر مینیاتورسازان از رنگهای دست ساز خود استفاده می کرده اند.

اساتید برجسته مینیاتور در ایران

در ادوار مختلف استادکاران زیادی به خلق آثار مسحور کننده دست زدنند. کمال الدین بهزاد هروی از هنرمندان قرن ۹ هجری شمسی بود که آثار او در حوزه مینیاتور از آثار فاخر به جا مانده می باشد.

دیگر هنرمند در زمینه نگارگری ایرانی، رضا عباسی مشهورترین نقاش زمان شاه عباس صفوی بود. رضا عباسی در فاصله سال های ۱۶۳۹-۱۶۱۸ تصاویر نقاشی بی شماری را خلق کرد. عباسی بیشتر به نقاشی سیاه قلم تمایل داشت و در نقاشی هایش به جای اشخاص درباری جهره های ساده و زیبا را به تصویر می کشید.

خرید تابلو نقاشی نگارگری(ادامه مطلب)

هنرمند شهرت رو در دیپیا پیدا کن

میخوای سایت کاریابی هنرمندا رو ببینی؟؟

ایده داری؟؟ اینجا هنرمندا برات می سازن

سخن آخر

با توجه به اهمیت هنر مینیاتوری و نگارگری در ایران تصمیم گرفتیم شما را با هنر مینیاتوری آشنا کنیم. ممنون از اینکه تا پایان این مقاله همراه ما بودید.