خوشنویسی
همان طور که می دانید می توان هنر خوشنویسی را یکی از زیبا ترین هنر های ایرانی دانست که آثار به جا مانده از استادان حرفه ایی خوشنویسی ایرانی همگی نشان دهنده تجربه و پتانسیل بالای ایرانیان در این هنر است .تیم تولید محتوا دیپیا قصد دارد شما خوانندگان عزیز را با هنر خطاطی، پیشینه هنر خطاطی و برخی اساتید انجمن خوشنویسان آشنا کند. بنابراین با ما همراه باشید
آشنایی با هنر خوشنویسی
خوشنویسی یا Calligraphy طبق گفته لغت نامه دهخدا به معنای نوشتن یک متن بر اساس تمام قواعد و ضوابط زیباشناختی می باشد . خوشنویسی یا خطاطی از هنرهای کاربردی به شمار می رود که سابقه آن به تاریخ ابداع خط برمی گردد. این هنر به ویژه در میان تمدن های خاورمیانه و آسیای شرقی نظیر ایران و چین جزو هنرهای شاخص قلمداد می شد.
گسترش و تکامل هنر خوشنویسی در ایران به دوره پس از اسلام و ایجاد الفبای جدید فارسی بر پایه الفبای عربی برمیگردد. آمیختگی خوشنویسی با رونویسی قرآن، این هنر را تبدیل به هنری قدسی کرده است که در اصل مجسم کننده کلام وحی است. به همین دلیل هنرمندان خوشنویس در گذشته مورد حمایت ویژه حکومت های وقت قرار داشتند.
تاریخچه هنرخوشنویسی
هنر خوشنویسی در طول زمان به تکامل رسیده است. قبل از اسلام در ایران خطوطی که برای نوشتن استفاده می شد اوستایی، میخی و پهلوی بوده است. در ادامه این مطلب به طور مختصر نگاهی به تاریخچه خوشنویسی و شکل گیری خطوط مختلف و استادان برجسته این هنر خواهیم داشت. پس با تیم دیپیا همراه باشید.
سیر تحول خط فارسی را می توان در 500-600 سال قبل از میلاد مسیح جستجو کرد تا کتیبه هایی بر روی بناهای ساخته شده توسط پادشاهان هخامنشی فراهم کند. حروف افقی، عمودی و مورب به شکل ناخن، خطی به نام خط میخی یا خط ناخن را تشکیل می دادند. چندین قرن بعد فیلمنامه های دیگری مانند پهلوییت و اوستایی آمدند که شامل نوشتن روی صفحات پوست حیوانات با قلم پر بود. عجیب این فیلمنامه ها با سولز و نسخ، خطوط عربی که چندین قرن بعد اختراع شدهاند، اشتراکات زیادی دارند. به دنبال گسترش اسلام در قرن 7 ، پارسیان الفبای عربی را با زبان فارسی تطبیق دادند. الفبای فارسی معاصر با افزودن 4 حرف اضافی به 28 حرف الفبای عربی برای بدست آوردن 32 حرف فارسی (فارسی) ساخته شد. حدود قرن دهم ، ابن مقله بیضوی شیرازی تحقیقاتی را انجام داد و شش سبک عمده خوشنویسی را مطالعه کرد.
وی آنها را به عنوان محقق، ریحان، سولز یا ثولوت، نسخ، رقاع و توقی دسته بندی كرد. سپس حسن فارسی کاتب با تلفیق سبک های نسخ و رقاع طالق ، سبک جدیدی را اختراع کرد. این میرعلی تبریزی ، خوشنویس استاد بود که نسخ و طالق را با هم ترکیب کرد و نسعطلیق جذاب ترین سبک خوشنویسی فارسی – را ایجاد کرد. Nastaliq محبوب ترین سبک خوشنویسی معاصر فارسی است که از منحنی های طبیعی پیروی می کند. انعطاف پذیری بیشتر در متن منجر به اختراع خط شکسته نصطلیق یا شکسته نسعطلیق در قرن هفدهم شد.
در غالب کتب قدیمی واضع خط تعلیق را خواجه تاج سلمانی از ترکیب خطوط رقاع و توقیع دانسته اند و خط تعلیق او یک دانگ سطح و پنج دانگ دور داشت ولی قبل از او این خط وجود داشته است و قدر مسلم این است که خواجه تاج، خط تعلیق ابتدایی را طبق اصول در آورده و خواجه عبدالحیّ منشی استر آبادی بدان قاعده و نزاکت بیشتری افزود.
خطوط فوق سیر تکاملی می پیمود و تا قرن هشتم فقط همین خطوط متداول بود تا اینکه در نیمه ی دوم قرن هشتم، میر علی تبریزی از ترکیب و ادغام دو خط نسخ و تعلیق خطی بنام نسختعلیق بوجود آورد که بسیار مورد قبول واقع شد و موجب تحولی عظیم درهنر خوشنویسی گردید.
خطی که حدود یک دانگ سطح و مابقی آن دور است و نام آن در اثر کثرت استعمال به نستعلیق تغییر پیدا کرد. در مورد خط نستعلیق نیز در بعضی از کتب قدیمی مندرج است که قبل از میر علی تبریزی این خط وجود داشته و او آن را تحت قاعده و ترتیب در آورده است.
بهر حال زیبائی و ظرافت خاصّ خطّ نستعلیق نظر خوشنویسان را به خود جلب کرد و با وجود رواج خطوط ششگانه و تعلیق در آغاز قرن نهم کتابت با خط نستعلیق انجام می گرفت تا اینکه خط نستعلیق را عروس خطوط اسلامی خواندند و بحقّ از زیباترین ، ظریفترین و مشکلترین خطوط ایرانی است. اگر علاقه به هنر خوشنویسی دارید میتوانید مقاله انواع خط خوشنویسی را مطالعه کنید.
خوشنویسی اسلامی
خوشنویسی اسلامی همواره دارای اهمیت بوده است زیرا در اصل آن را هنر تجسم کلام وحی می دانسته اند. آنان خط زیبا را نه فقط در استنساخ قرآن بلکه در اغلب هنرها به کار می بردند.خوشنویسی یا خطاطی در کلیه کشورهای اسلامی همواره به عنوان والاترین هنر مورد توجه بوده است. خوشنویسی از قرون اولیه اسلامی تا کنون در کلیه کشورهای اسلامی و مناطق تحت نفوذ مسلمانان با حساسیت و قدرت تمام در اوج جریانات هنری بوده است.
خوشنویسی در کشورهای مختلف
هرچند خوشنویسی در مشرق زمین اهمیت و توسعه کاملی یافته است اما اشکالی از آن را در کلیه فرهنگ ها می توان یافت. واژه ی خوشنویسی یا (Calligraphy) از قرن پانزدهم میلادی وارد دایره لغات فرهنگ های لاتینی شد و تنها پس از قرن نوزدهم به عنوان یک اصطلاح شناخته شده مطرح گشت، اما از دیر باز به ویژه در کشورهای خاور دور و کشورهای اسلامی ازجمله ایران، خوشنویسی به عنوان هنری شاخص مطرح بوده است. در اروپا اگرچه از دیرزمان دولت و کلیسا به زیبانویسی توجه نشان می دادند (مانند کتیبه های رومی یا برخی نسخه های خطی انجیل) خوشنویسی در اروپا یک هنر فرعی و وابسته به کتابخانه ها و محافل طلاب بود.
خوشنویسی چینی از کیفیت انتزاعی و تصویری خاصی برخوردار است که بیان اندیشه و احساس را ممکن می سازد و از این رو با نقاشی قرابت دارد در کشورهایی مانند ژاپن و کره نیز تاحدی وضع به همین صورت بود. به طور کلی در خاور دور هنر خوشنویسی هرچند بیشتر نزد کاهنان و متولیان امور مذهبی رواج داشت اما در کنار نقاشی رشد شگرفی کرد. اگر علاقه به خوشنویسی با خودکار دارید کلیک کنید.
خوشنویسی در ایران
بخش اصلی تبدیل نگارش معمولی کلمات به خوشنویسی هنرمندانه در جهان اسلام به عهده ایرانیان بوده است و ایرانیان رفته رفته سبک و شیوه های ویژه خود را در خوشنویسی ابداع کردند. هر چند این شیوه ها و قلم های ابداعی در سایر کشورهای اسلامی هم طرفدارانی دارد اما بیشتر مربوط به ایران و کشورهای تحت نفوذ آن همچون کشورهای آسیای میانه، افغانستان، پاکستان و هند می باشد. در این منطقه خوشنویسی همواره به عنوان والاترین شکل هنرهای بصری مورد توجه بوده و دارای ظرایف زیبایی خاصی است.
هنگامی که ایران توسط مسلمانان فتح شد، خطاطی به شیوه نسخ وجود داشت. با حمایت های ابوبکر بن سعد زنگیحاکم فارس در زمان سعدی، ده ها نسخه قرآن به نگارش درآمد. در زمان حکومت ایلخانان به دلیل نفوذ هنر چین و تسلط مغول ها بر ایران صفحات کتب برای اولین بار تزئین شدند و هنر تذهیب شکل گرفت.
اوج هنر خوشنویسی
هنر خوشنویسى در عصر صفوى به كمال خود رسید. خوشنویسان این عصر، اغلب كتاب ها را با تذهیب ها و نقش هاى دل انگیز مى آراستند. انواع خطوط در این دوره، نمونه هاى برجسته اى دارد كه در تاریخ خطوط دوره اسلامى داراى اهمیت بسیار است. خوشنویسان زیادى در این دوره مى زیسته اند كه شهیرترین آنها میرعماد، علیرضا عباسى تبریزى و ملاعبدالباقى تبریزى است.
انجمن خوشنویسان ایران
از سال ۱۳۲۹ با همت استادان سید حسین میرخانی و علی اکبر کاوه، ابراهیم بوذری و سید حسن میرخانی، با اهتمام دکتر مهدی بیانی محقق و استاد دانشگاه و تنی چند از عالی همتان فرهنگ خواه، با همکاری وزارت فرهنگ و هنر وقت تأسیس و راه اندازی شد و نام کلاسهای آزاد خوشنویسی زینت بخش آن شد. این نهاد اصیل و مردمی بنیاد نامه رسمی خود را با نام انجمن خوشنویسان ایران در تاریخ ۱۹ شهریور ماه ۱۳۴۶ اخذ و فعالیت های درخشان و تأثیرگذار خود را پی گرفت. در حال حاضر ریاست انجمن خوشنویسان ایران به عهده استاد غلامحسین امیرخانی بوده و از سال ۱۳۹۲ مدیریت اجرایی انجمن به عهده آقای عارف براتی می باشد.
انجمن خوشنویسان ایران با بیش از 220 شعبه در داخل کشور و نیز کشورهای خارجی ازجمله توکیوی ژاپن و شهر پاریس در فرانسه فعالیت دارد وبه تعلیم هنرجویان می پردازد. از میان هزاران عضو تعلیم یافته در انجمن خوشنویسی، بیش از 5 هزار نفر توانسته اند با درجه ممتاز فارغ التحصیل شوند که هر روزه بر این تعداد اضافه می شود.
این انجمن پرسابقه ترین سازمان هنری کشور است که تصویب خط مشی ها و برنامه های کلی، بررسی و تصویب اساسنامه آن بر عهده مجمع نمایندگان که در راس ارکان انجمن قرار دارد، می باشد. شورای عالی انجمن، منتخب مجمع نمایندگان است که با عضویت نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مشاوره و تصمیم گیری های انجمن را تشکیل می دهد.
اهداف انجمن خوشنویسان عبارتند از: ترویج خطوط چهارگانه درداخل و خارج از کشور، آشنا کردن مردم با هنر خوشنویسی و نقش و کاربرد آن در توسعه فرهنگی کشور، دفاع از حقوق خوشنویسان، ایجاد ارتباط سازمانی و همکاری مطلوب میان خوشنویسان، ایجاد ارتباط و تعامل با سایر موسسات فرهنگی به منظور رشد، اعتلاء، نوآوری و افزایش غنای معنوی و فرهنگی کشور و نیز معرفی دستاوردها به سایر ملل و آموزش هنرها وفنون مرتبط با هنر خوشنویسی. این انجمن در سراسر کشور حدود 240 شعبه دارد که مکان این شعب، همگی متعلق به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است ضمن آنکه انجمن خوشنویسان ایران یک میراث ملی و فرهنگی برای ایرانیان محسوب می شود در نتیجه وزارت ارشاد که داعیه دار حوزه فرهنگ و هنر است، نمی توانست و نمی بایست نسبت به اختلافات و مشکلات این انجمن بی تفاوت باشد. بنابراین تقابل گروه اقلیت با مسیری بود که وزارت ارشاد با رایزنی ها و تحقیق و تلاش بسیار در آن حرکت می کرد.
اساتید انجمن خوشنویسان
غلامحسین امیر خانی،استاد محمد سلحشور، استاد علی اشرف صندوق آبادی،استاد میر حسین زنوزی،استاد مهدی فروزنده،استاد رضا زدوار،استاد جواد بختیار و… چند نمونه از استادان معاصر در حوزه خوشنویسی هستند.
هنرمند شهرت رو در دیپیا پیدا کن
دیپیا اولین سایت کاریابی هنرمندان
اینجا پروژه بگیر یا خودت رو معرفی کن
سخن آخر
تیم تولید محتوا دیپیا در این مقاله قصد داشت شما خوانندگان عزیز را با هنر خوشنویسی،پیشینه آن در ایران و همچنین انجمن خوشنویسان آشنا کند .ممنون از اینکه در کنار ما هستید .
Magnificent site. Lots of useful information here. I’m sending it to a few friends ans additionally sharing in delicious.
And certainly, thanks on your sweat!
Attractive section of content. I just stumbled upon your
web site and in accession capital to assert that I acquire in fact enjoyed account your blog
posts. Anyway I will be subscribing to your augment and even I achievement you access consistently rapidly.
It’s not my first time to pay a quick visit this web page, i am browsing
this web site dailly and take good facts from here daily.
You could certainly see your enthusiasm in the work you write.
The arena hopes for even more passionate writers such as you
who are not afraid to mention how they believe. Always follow your heart.
I think that is among the so much vital info for me. And i am
satisfied reading your article. However should observation on few normal issues, The site taste is wonderful,
the articles is in point of fact excellent : D. Just right process, cheers
Hi would you mind sharing which blog platform you’re using?
I’m looking to start my own blog soon but I’m having a hard time choosing between BlogEngine/Wordpress/B2evolution and Drupal.
The reason I ask is because your layout seems different then most blogs and I’m looking for something unique.
P.S Apologies for getting off-topic but I had to ask!
After looking over a few of the articles on your web site, I truly like your way of blogging.
I book-marked it to my bookmark site list and will be checking back soon. Take a look
at my web site too and tell me what you think.
I could not resist commenting. Perfectly written!
Very descriptive blog, I enjoyed that bit.
Will there be a part 2?
An outstanding share! I’ve just forwarded this onto a co-worker who has
been doing a little homework on this. And he in fact bought
me lunch due to the fact that I discovered it for him…
lol. So allow me to reword this…. Thanks for the meal!!
But yeah, thanx for spending some time to discuss
this subject here on your site.
Paragraph writing is also a fun, if you be familiar with after that you can write otherwise it is difficult
to write.
continuously i used to read smaller content which
as well clear their motive, and that is also happening with this piece of writing
which I am reading at this place.
I was recommended this website by my cousin. I’m not sure whether this post
is written by him as nobody else know such detailed about my problem.
You’re amazing! Thanks!
Heya i am for the primary time here. I came across this board and I to find It truly useful &
it helped me out much. I am hoping to provide something back and
aid others like you helped me.
Spot on with this write-up, I absolutely believe this website needs much more attention. I’ll probably be back again to read more, thanks for the advice!
For hottest information you have to pay a visit web and on the web I found this site as a finest
web page for most up-to-date updates.
An impressive share! I’ve just forwarded this onto a colleague who had been conducting
a little homework on this. And he in fact ordered me dinner because I found it for him…
lol. So allow me to reword this…. Thanks for the meal!!
But yeah, thanx for spending some time to discuss this
subject here on your website.
Greetings from Ohio! I’m bored at work so I decided to browse your website on my iphone during
lunch break. I enjoy the knowledge you provide here and can’t wait to take
a look when I get home. I’m amazed at how fast your blog loaded
on my mobile .. I’m not even using WIFI, just 3G .. Anyways, excellent
site!
You ought to take part in a contest for one of the
best websites on the net. I most certainly will highly recommend this blog!
This website certainly has all of the info I wanted concerning this subject and didn’t know who to
ask.
Howdy I am so delighted I found your blog page, I really found you by
accident, while I was browsing on Google for something else, Regardless I am here now
and would just like to say kudos for a fantastic post
and a all round exciting blog (I also love the theme/design),
I don’t have time to look over it all at the moment but I have book-marked it and also added your RSS feeds,
so when I have time I will be back to read a lot more, Please do keep up the fantastic jo.
Hi just wanted to give you a quick heads up and let you know a few of the images aren’t loading correctly.
I’m not sure why but I think its a linking issue. I’ve tried it in two different internet
browsers and both show the same results.
When someone writes an article he/she retains the plan of a
user in his/her brain that how a user can know it.
Therefore that’s why this article is amazing. Thanks!
What’s up all, here every person is sharing these kinds of experience, thus it’s good to
read this webpage, and I used to pay a visit this weblog every day.
What’s up it’s me, I am also visiting this web site regularly, this web page is truly nice and the people are really sharing good
thoughts.
Nice post. I was checking constantly this weblog and I’m inspired!
Extremely useful info specially the remaining section 🙂 I maintain such information a lot.
I used to be looking for this certain information for a long time.
Thank you and good luck.
Cool blog! Is your theme custom made or did you download it from somewhere?
A design like yours with a few simple adjustements would really
make my blog shine. Please let me know where you got
your theme. With thanks
I have read so many posts concerning the blogger lovers but this article is genuinely a nice paragraph, keep it up.
When I originally commented I appear to have clicked on the -Notify
me when new comments are added- checkbox and now whenever a comment is added I recieve 4 emails
with the same comment. Is there a means you are able to
remove me from that service? Thanks a lot!
I know this if off topic but I’m looking into starting my
own blog and was curious what all is required to get setup?
I’m assuming having a blog like yours would cost a pretty penny?
I’m not very internet smart so I’m not 100% positive.
Any tips or advice would be greatly appreciated. Kudos
This excellent website truly has all the info I needed about this subject and
didn’t know who to ask.
Link exchange is nothing else except it is just placing the other person’s weblog link on your page at appropriate
place and other person will also do same in support of
you.
I have read so many articles about the blogger lovers however this piece of writing is truly a good paragraph, keep it up.
I just could not depart your website prior to
suggesting that I really enjoyed the usual info an individual provide for your guests?
Is gonna be back often to investigate cross-check new posts
I do agree with all the concepts you’ve presented to your post. They are really convincing and can certainly work. Nonetheless, the posts are very quick for novices. Could you please prolong them a bit from subsequent time? Thanks for the post.
My relatives every time say that I am killing my time here at web, except I know I am getting knowledge
everyday by reading such good articles or reviews.
What’s up to all, how is the whole thing, I think every one is getting more from this site, and your views are good
for new viewers.
Attractive section of content. I simply stumbled upon your blog and
in accession capital to say that I acquire actually
loved account your weblog posts. Any way I’ll be subscribing for your feeds or
even I fulfillment you get entry to constantly rapidly.
Article writing is also a excitement, if you be familiar with then you can write or else it is
complex to write.
Wonderful beat ! I would like to apprentice while you amend your
website, how could i subscribe for a weblog website?
The account aided me a acceptable deal. I were a little bit familiar of this your broadcast
offered shiny transparent concept
I got this web site from my friend who informed me on the
topic of this web site and at the moment this time I am browsing this website
and reading very informative articles or reviews here.
Great blog right here! Also your site a lot up fast!
What host are you the usage of? Can I am getting your
associate hyperlink on your host? I desire my site loaded up as quickly as yours lol
For most recent news you have to visit web and on world-wide-web
I found this web page as a best web page for most recent updates.
Thanks , I’ve recently been searching for information about this
topic for a while and yours is the best I have came upon till now.
But, what about the bottom line? Are you sure concerning the
source?
Thanks , I have just been looking for information about this subject for ages and yours is the greatest I have
discovered so far. But, what concerning the bottom line?
Are you certain concerning the supply?
If you desire to increase your knowledge simply keep visiting this site and be updated
with the hottest news posted here.
Awesome post.
Good respond in return of this question with genuine arguments and describing the whole thing on the topic
of that.
Generally I don’t read post on blogs, but I would like to
say that this write-up very pressured me to check out and do it!
Your writing taste has been surprised me. Thanks, quite great article.
I appreciate, cause I found exactly what I was looking for. You have ended my 4 day long hunt! God Bless you man. Have a nice day. Bye