در مقالات قبلی ما درباره سرامیک و سفال به طور کامل صحبت کرده ایم در این مقاله قصد داریم درباره تفاوت این دو هنر زیبا با شما صحبت کنیم با ما همراه باشید. درابتدا ما تعریف مختصری از سرامیک و سفال به شما دوستان عزیزمی گوییم.
سفال چیست؟
به گل شکل گرفته و پخته شده که تزئین ندارد، سفال می گویند. از سفال کمتر به عنوان وسایل کاربردی مانند لیوان و بشقاب و استفاده می شود بلکه بیشتر به شکل گلدان، کوزه (چون سفال آب را خنک نگه می دارد) یا ظروف پخت غذا (مثل دیزی) استفاده می شود.
ظروف سفالی خام توسط کارگاه های تولید انبوه سفال و یا کارگاه های خصوصی تولید می شود. این ظروف به صورت خام تولید و بعدا طی فرایند هایی رنگ آمیزی و لعاب دار می شوند. تولید سفال های منقوش و رنگی انبوه توسط کارگاه ها و در کوره مخصوص انجام می شود . اما در بعضی مواقع هنرمندها هنر خودشان را به روی این ظروف ایجاد میکنند. که در این حالت بیشتر به صورت دکوری، کادو و هدیه استفاده میشود. رنگ مناسب برای رنگ آمیزی سفال، رنگ اکریلیک هست. برای ایجاد خاصیت ضد آب و قابل شتشو شدن این آثار از تثبیت کننده ها استفاده می شود. ظروف سفالی بستر مناسبی برای ایجاد کارهای هنری توسط هنرمندان است . انواع سفال ها شامل کوزه ها و بشقاب های مربع و گرد تولید و به بازار عرضه می شود.
در ضمن سفال یکی از بهترین ظروف برای نگهداری غلات و برنج است چون خنک است و به خاطر منافذی که در بدنه اش دارد، هوا به راحتی می تواند درون آن جریان داشته باشد و مانع از عرق کردن ظرف شود. حتما مادربزرگ هایمان را به یاد داریم که از کوزه های سفالی برای نگهداری روغن و خرما و آرد استفاده می کردند.
برای آشنایی با روش‌های تزئین آثار سفالی بر روی لینک کلیک کنید.
سرامیک چیست؟
سرامیک در واقع یک نوع کاشی است که به عنوان کفپوش و یا جهت پوشش دیوار ها در برخی فضا های داخلی استفاده می شود و به دلیل جذب پایین آب و رطوب، از مقاومت بالایی برخوردار می باشد. ریشه واژه سرامیک از واژه یونانی به نام Keramikos گرفته شده است که در فرهنگ لغات فارسی به معنای سفال گری ترجمه شده است.
برای ساخت سرامیک ها معمولا مواد خام مانند: خاک رس، کائولینت، اکسید آلومینیوم، کاربید سیلیکون، کاربید تنگستن و موارد خالص دیگر را با آب مخلوط کرده و خمیر بدست آمده را در قالب های از پیش تعیین شده می ریزند، سپس در دستگاه خشک کن می گذارند تا مواد خشک شوند و شکل قالب را به خود گیرند، در نهایت آن ها را در کوره های کاشی پزی حرارت می دهند.
همچنین اغلب سرامیک ها دارای یک لایه روکش لعابی می باشند که این لعاب ها می توانند ضد آب، تزئینی، براق، رنگی و … باشند. این روکش های لعابی نیز متناسب با انواع آن ها، ممکن است قبل از پخت بر روی قالب سرامیک خشک شده اضافه شوند و یا بعد از اتمام مرحله اول پخت بیسکوئیت اصلی، بر روی آن ها اضافه شده و یک بار دیگر برای حرارت دادن در داخل کوره ها بروند که اصطلاحا به آن پخت دوم و یا دو پخت گفته می شود.
حال که درباره سفال و سرامیک توضیحات مختصری دادیم به سراغ تفاوت این دو می رویم.
فرق سفال و سرامیک چیست؟
1. محصولات سفالی تولید شده از خاک رس و به روش دستی با چرخ سفالگری ساخته می شوند ولی محصولات سرامیکی یا دوغابی از ترکیب خاک رس و چند نوع خاک و مواد دیگر تولید می شوند.
2. در واقع سرامیک هرآنچه است که وقتی حرارت می بیند، تغییر ماهیت می دهد. در حالی که سفالگری عمدتاً به ساخت اشیا و ظروف از خاک رس اشاره دارد. پس نتیجه گرفته می شود تمام سفال ها نوعی از سرامیک هستن که ماده اصلی آن خاک رس می باشد.
3. سفال حالتی خمیری و به اصطلاح پلاستیکی دارد و به همین علت با دست یا با چرخ سفالگری شکل می گیرند، در حالی سرامیک معمولا دوغابی شکل می باشد، یعنی غلیظ تر از دوغ و رقیق تر از عسل است.
4. سرامیک ها برخلاف سفال در قالب ساخته می شوند و می توان آن ها بسیار راحت تر و ظریف تر به شکل دلخواه در آورد و تنوع فوق العاده بالایی چه در جنس و چه در طرح نسبت به سفال داشته باشند.
5. سفال یا ظروف سفالی از خاک رس و خاک های ثانویه ساخته می شوند که دارای چسبندگی زیاد و درجه ی پخت کمتری هستند. درحالیکه ظروف سرامیکی به بدنه هایی اطلاق می شود که با خاک های اولیه نظیر ترکیبی از کائولن، کوارتز، سیلیس و خاک استون ور است و چسبندگی کمتری در مقابل خاک های ثانویه دارد و به درجه ی پخت بالاتری نیاز دارد
6. لعاب پذیری سرامیک نسبت به سفال بالاتر است.
قالبهای سرامیکی[همراه آموزش تصویری]
ظروف سفالی و سرامیکی از دو قسمت بدنه و لعاب تشکیل شده اند. در واقع همان ساختار اصلی ظرف است که از جنس گِل است. بعضی بدنه ها بدون لعاب هستند و در درجه حرارت مناسب پخت و آماده می شوند بعضی دیگر علاوه بر پخت بدنه نقاشی و لعاب هم دارند که مجدد پخت می شوند.
روش های ساخت، بنا به نیاز و در جهت بهتر اجرا شدن توسط هر فرد متفاوت است، گاهی سفالگر بر حسب نیاز یک یا چند شیوه در ساخت محصول مورد نظر استفاده می کند.
روش های ساختی که بیشتر مورد استفاده هستند:
- روش انگشتی:روشی که فقط از دست برای شکل دادن به گِل استفاده می شود و یکی از ابتدایی ترین روش های ساخت به شمار می رود. با این روش معمولا ظروف کوچک با سطح نامنظم را می توان ساخت.
- روش فیتیله ای:از این روش برای ساخت اشیا نامتقارن و غیر هندسی و همچنین برای ساخت خمره های بزرگ استفاده می شود.
- روش صفحه ای:در این روش گِل را با وردنه به صورت لایه ای با ضخامت ۸ میلیمتر تا ۱ سانتیمتر درآورده سپس بر اساس الگوی از قبل آماده شده قطعات را بریده و به هم می چسبانند. کاشی و موزاییک های نقش دار لوحه های نقش برجسته و ظروف و اشکال با فرم هندسی با این روش ساخته می شوند.
- ساخت با چرخ:کارهایی که معمولا با چرخ سفالگری ساخته می شوند مدور و دارای ضخامت یکنواخت هستند. مراحل کار با چرخ به این صورت است: در مرکز قرار دادن، هواگیری، ساخت استوانه، بالا کشیدن، شکل دادن، تراش دادن یا پرداخت کردن.
- روش قالبی:در این روش از قالب های گچی، چوبی یا ظروف و اشیاء مختلف برای قالب و به منظور شکل دادن به گِل استفاده می شود. در این روش از گِل به صورت دوغابی یا خمیری و معمولا بیشتر برای ظروف سرامیکی کاربرد دارد.
هنرمند شهرت رو در دیپیا پیدا کن
اولین سایت کاریابی هنرمندان
اینجا پروژه بگیر یا خودت رو معرفی کن
همه چیز درباره‌ی تفاوت سرامیک و سفال(ادامه مطلب)
سخن آخر
در این مقاله، ما به تمامی تفاوت های سرامیک و سفال پرداختیم. امیدوارم که پاسخ تمام سوالات خود را پیدا کرده باشید. خوشحال میشویم نظرات و سوالاتتان را با ما به اشتراک بگذارید.
